Teodor Talowski

Teodor Marian Talowski urodził się 23 marca 1857 roku w Zassowie niedaleko Tarnowa.

Gimnazjum ukończył w Krakowie. W 1875 roku wyjechał na studia architektoniczne do Wiednia, gdzie przez dwa lata uczył się pod okiem Karola Koninga. Później kontynuował studia we Lwowie u Juliana Zachariewicza. Po ukończeniu nauki w 1881 roku wrócił do Krakowa gdzie został asystentem w Wyższej Szkole Techniczno-Przemysłowej. Cztery lata później został tam profesorem rysunku i budownictwa. W 1884 roku za swoje projekty został uhonorowany medalem na wystawie Lwowskiej. W 1901 roku przeprowadził się do Lwowa by objąć po L. Marconim profesurę w katedrze rysunków odręcznych i ornamentalnych tamtejszej Politechniki, a w 1903 roku katedrę kompozycji i architektury średniowiecznej. Talowski wiele podróżował, był między innymi w Niemczech, Francji, Austrii czy Wielkiej Brytanii. W roku 1905 zaczął chorować, co uniemożliwiło mu dalszą pracę. Zmarł 1 maja 1910 r. we Lwowie. ^{[2][8][10][13]}

W twórczości Teodora Talowskiego można wyróżnić 3 okresy.^[2] Pierwszy, w którym powstały najbardziej oryginalne dzieła, rozpoczął się w 1885 roku i trwał lat 10. Wtedy to powstały krakowskie kamienice przy ul. Retoryka. Charakterystyczne dla tej pierwszej fazy twórczości architekta jest użycie nietynkowanej, "rozbiórkowej" cegły. Fasady budynków zdobione są wyolbrzymionymi detalami, zatarta jest ich osiowość, a całość przesiąknięta jest tajemniczością i niepokojem zarazem. Drugi okres rozpoczął się w 1896 i trwał do roku 1899. Wtedy zanikają charakterystyczne dla pierwszego okresu "rozbieganie" i chropowatość fasad a pojawia się jednolita tafla budynków. Zamiast ornamentyki pojawiają się proste dekoracje architektoniczne, a budynki stają się bardziej blokowe. Budowle z tego okresu to Szpital Bonifratów i kamienica przy ul. Pędzichów. Ostatni etap twórczości T. Talowskiego przypada na początek XX wieku - na lata 1900 - 1906. Charakteryzuje się krzepnięciem formy architektonicznej, oszczędnością detali i blokowością. W tej fazie widać inspiracje architekturą Wielkiej Brytanii.

Cechy charakterystyczne architektury T. Talowskiego to ^[2]:

• indywidualność, niecodzienność, ekscentryczność
• malowniczość, czyli szorstkość, ruchliwość, nieregularność, zróżnicowanie, zawiłość
• łączenie historyzmu z rodzącą się secesją
• ekspresjonizm i symbolizm

Teodor Talowski stworzył dużą ilość projektów, z których wiele zostało zrealizowanych. W samym Krakowie Talowski jest autorem 16 budynków, oprócz tego budował we Lwowie oraz w miejszych miejscowościach i wsiach.^[8] Talowski był znany już za życia i choć nie wszystkim podobały się jego prace, jego oryginalność doceniali wspócześni mu ludzie.^[2]

> SPIS PRAC <